خاندان نوبخت یکی از خاندان­های دانش­دوست ایرانی (از خطه خوزستان فعلی)­ بودند که در عصر اول عباسی تلاش زیادی در راه احیای فرهنگ ایران باستان و پیوند اندیشه­های ایرانی با اندیشه­های شیعه از خود نشان دادند. اگر چه با ورود اسلام به ایران ساختار طبقات اجتماعی، آن گونه که در سابق بود، در هم­ریخت؛ اما بعضی از خاندان­های دانش­پژوه مانند خاندان نوبخت، با استخدام در کادر اداری و دیوانی، ضمن این­که موقعیت...

کلمه مدرن پیوسته در تقابل با دو مفهوم کهنه و سنت قرار می گیرد و زمان پیوسته مفهوم مدرن را تغییر می دهد. اصل مدرنیته به معنای همواره به پیش رفتن است و در عین حال معنای فرا خواندن و کنار گذاردن کهنه . اگر چه درگیری میان قدیمی ها و مدرن ها در طول تاریخ همیشه در جریان بوده با ظهور رنسانس در قرن چهاردهم میلادی حد فاصلی بنیادی میان عصر کهن و عصر مدرن کشیده شد. اساس تفکر مدرنیته بر پایه تفکرات و نظریا...

تصویر شناسی و بینش تصویری بر اساس پایگاه اندیشه ای شکل می گیرد که بدون رهیافت با آن پایگاه اندیشه ، امکان شناخت آن تصویر و چگونگی شکل گرفتن آن، حاصل نمی شود. نگریستن به منظور شناخت و علم پیدا کردن به آثار هنری- بصری در هنر ایران در نظام نیروهایی که منجر به شکل یافتن آن شده اند به شرطی امکان پذیر است که ما ان نظام ها را شناسایی کرده و بر آنها احاطه پیدا کنیم و این را باید سنگ بنای شناخت از آثار ...

درباره ناکامی مشروطیت ایران، اکثر پژوهشگران گواهی داده اند. سؤال اساسی و بنیادین آن است که سرّ این ناکامی چیست؟ مقاله حاضر بر آن است که اگر سرّ ناکامی مشروطیت، در نسبت میان اندیشه ایرانی، یعنی سنت و مشروطه اروپایی، یعنی مدرنیسم، جست وجو شود پاسخی درخور و راهگشا به دست خواهد آمد. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن پیشبرد بحث، بر روش پدیدارشناسانه هرمنوتیک به عنوان روش مناسب پژوهش های تازه در باب مش...

در این پژوهش با استفاده از روش و مدل نظری توماس اسپریگنز در چهارچوب جامعه­شناسی شناخت، خاستگاه اندیشه مقاومت و نحوه­ی پدیدار شدن و نهادینه شدن آن در ذهنیت جامعه ایرانی بررسی شده است. بدین ترتیب، پژوهش حاضر، درصدد پاسخگویی به این سؤال اساسی است که چه عواملی در شکل­گیری، تکوین و نهادینه شدن اندیشه مقاومت در ایران نقش مؤثری داشته­اند؟ رویکرد محققان توصیفی ـ تحلیلی بوده و برای تحلیل داده­ها از نظری...

اگر بخواهیم مهم ترین وجه مشخصه اندیشه سیاسی ایرانی را در سده های میانه شناسایی کنیم باید به نظریه زمامداری رجوع کنیم. نظریه زمامداری محور اندیشه سیاسی ایران در سده های میانه است، چنان که زمامدار آرمانی، به نوبه خود، محور نظریه زمامداری است. این نوشته می خواهد با نگاهی تحلیلی به نظریه زمامداری آرمانی مهم ترین مشخصه های زمامداری را در اندیشه سیاسی ایران شناسایی و معرفی کند. فرضیه اصلی این نوشته آ...

‏از مقایسة دیباچه شاهنامه با متون زرتشتی چنین برمی آیدکه فردوسی با اندیشه و فلسفه ایرانی آشنا بوده است. بسیاری از عبارت ها، صفات و ویژگی های ‏به کار گرفته درباره خداوند، به یکسان در مقدمة شاهنامه و متون زرتشتی دیده می شود. البته تمایزهایی نیز از این نظر بین این دو وجود دارد. این مشابهت ها و تمایزها در مقالة حاضر. در دو بخش جداگانه معرفی و بررسی شده است.

درخت در فرهنگ بشری همیشه از ارزشی آیینی و نمادین برخوردار بوده و به عنوان پدیده ای رمزآمیز گرامی و مقدس نگهداشته می شد و حتی در بعضی از آیینها مورد ستایش قرار می گرفت. انسان در نظام باور مدار خود از عالم هستی، درخت را تجلی حیات قلمداد کرده و صورتهای نمادین برای آن متصور گشته است. صورت اسطوره ای درخت از گذشته تا کنون به عنوان کهن الگو در ضمیر بشر جایگاهی مقدس یافته است. نماد درخت در ایران باست...

یکی از راه های بومی سازی علوم در حوزه ی علوم انسانی بازشناسی ظرفیت های علمی و فکری در متون برجای مانده از متفکّران و صاحب نظران ایرانی و اسلامی در سده های گذشته است. بازشناسی و احیای متون کهن در حوزه های مختلف علمی در آشنایی نسل متفکر و بالنده ی جدید با میراث علمی برجای مانده از اندیشمندان گذشته نقش انکارناپذیری دارد. این مقاله با همین انگیزه و به منظور بازشناسی یکی از حوزه های اصیل تأمّلات سیاسی...

مقاله حاضر حاصل طرح پژوهشی است.هدف این پژوهش شناخت تاثیر اجتماعی،اقتصادی و فرهنگی بازار بزرگ ایرانی اسلامی بر پایداری شهر جدید اندیشه با استفاده از دیدگاه بوردیو و لئونارد دهل است.پژوهش حاضر با طرح این پرسش که چه رابطه ای بین تاثیرات اجتماعی،اقتصادی و فرهنگیِ بازار بزرگ ایرانی- اسلامی(هنگام ساخت و اتمام ساخت)و پایداری شهر جدید اندیشه وجود دارد؟ نقاط قوت و ضعف پروژه بازار بزرگ ایرانی- اسلامی بر و...